AANGEMAAKT DOOR
Ine Callebaut (KAHO)
Definitie
Intercultureel onderwijs wil leerlingen leren positief om te gaan met verschillen en gelijkenissen in de eigen leefkring. Het wil hen begeleiden om respect op te brengen voor en rekening te houden met het anders-zijn van de ander. Of die ander nu autochtoon of allochtoon is, is niet belangrijk. Wij zijn allemaal unieke mensen met een uniek verhaal. Enkel vanuit een waardering voor dit uniek-zijn wordt écht samenleven mogelijk.
http://www.wereldwegwijzers.be (23.08.12)
Het steunpunt GOK (gelijke onderwijskansen) definieerde ICO of intercultureel onderwijs als volgt:
ICO is het leren adequaat omgaan met diversiteit zoals die zich manifesteert in interactie en kennisinhouden.
http://www.wereldwegwijzers.be (23.08.12)
Illustraties
Het provinciaal documentatiecentrum Atlas (docAtlas) is een documentatie- en leermiddelencentrum, gespecialiseerd in Nederlands voor anderstaligen, intercultureel onderwijs, mondiale vorming en interculturaliteit. Leerkrachten, studenten, vormingswerkers en alle andere geïnteresseerden kunnen er didactisch materiaal en documentatie in alle vormen ontlenen.
DocAtlas organiseert ook vormingen over het gebruik van de leermiddelen Nederlands voor anderstaligen, intercultureel onderwijs en mondiale vorming en over de materialen die verenigingen en organisaties op weg helpen bij processen van interculturalisering.
Merckx, A. e.a. (2012?). Entercultureel, cursus diversiteit voor 3 HAO BAKO (website entercultureel.khm.be)
Voor het remediëren van sociaal-culturele integratieproblemen stelt professor Nicaise onder andere voor om gesegregeerde scholen te vermijden (oa door het recht op inschrijving te vrijwaren en eventueel zelfs quota in te voeren), en anderzijds door reële participatie te bevorderen door in de eerste plaats zeker voldoende middellen te voorzien (GOK) en daarnaast - indien nodig - ook verplichtingen in te voeren (zoals verplicht kleuteronderwijs). Ook meer intercultureel onderwijs ziet hij als een belangrijke opstap naar een echte integratie. Link naar bijlage « Wit krijt schrijft beter »
Merckx, A. e.a. (2012?). Entercultureel, cursus diversiteit voor 3 HAO BAKO (website entercultureel.khm.be)
Het steunpunt GOK (gelijke onderwijskansen) definieerde ICO of intercultureel onderwijs als volgt:
ICO is het leren adequaat omgaan met diversiteit zoals die zich manifesteert in interactie en kennisinhouden.
Daarbij wordt uitgegaan van de volgende punten:
ICO is eerder leren van elkaar en aan elkaar dan over elkaar
ICO is interactief onderwijs
ICO is terug te vinden in coöperatieve onderwijsmethodieken
ICO is het aanleren van de vaardigheid om te gaan met diversiteit (gelijkenissen en verschillen)
ICO is vaardigheidsonderwijs
ICO vertrekt van de eigen identiteit van elke leerling
ICO is differentiërend onderwijs
ICO is emanciperend onderwijs
ICO is ervaringsverruimend onderwijs
ICO is meer dan etnisch onderwijs
ICO maakt gebruik van de diversiteit en de heterogeniteit van elke klas
ICO is bedoeld voor alle scholen
ICO is geen vak
Een school moet ICO ademen
ICO is impliciet onderwijs
http://www.wereldwegwijzers.be (23.08.12)
Heel wat prentenboeken ademen een ICO-sfeer: het wereldbeeld (dat je via ruimtes en personages) aangeboden krijgt, is veelkleurig, genuanceerd, hedendaags, en dus geënt op de diversiteit in het dagelijks leven. Deze boeken stappen af van een normerend (wit - burgerlijk) wereldbeeld, bijvoorbeeld door personages met een brede variatie aan uiterlijke kenmerken, door een gezinssamenstelling die niet uitdrukkelijk standaard is of door een niet uitgesproken burgerlijke Ikea-woning met Collishop-garden.
Mazarese, C. & Verheyden, L (2005). Verhalen zijn vensters op de wereld. ICO-iseer je aanbod. in Kleuters en ik, jg. 21 (3).
Verwante begrippen
Links
entercultureel.khm.be
http://www.vlor.be/publicatie/kwaliteitsindicatoren-voor-mondiale-vorming
Comment 1: Bronnen
astridcornelis Aug 20, 2012
Voor illustratie zie boek 'Kleurig klashouden' (CEGO)
Intercultureel onderwijs wil leerlingen leren positief om te gaan met verschillen en gelijkenissen in de eigen leefkring. Het wil hen begeleiden om respect op te brengen voor en rekening te houden met het anders-zijn van de ander. Of die ander nu autochtoon of allochtoon is, is niet belangrijk. Wij zijn allemaal unieke mensen met een uniek verhaal. Enkel vanuit een waardering voor dit uniek-zijn wordt écht samenleven mogelijk.
http://www.wereldwegwijzers.be/index.php?art=47
ICO = leren adequaat omgaan met diversiteit zoals deze zich manifesteert doorheen interacties en kennisinhouden.
(Steunpunt Leren & Diversiteit)
Waarom?
Maatschappelijke evolutie naar een multiculturele samenleving en globalisering
ICO wordt een expliciete onderwijsopdracht op alle niveaus van het onderwijs
OMGAAN MET DIVERSITEIT
1 Sleutelcompetentie:
Normaliteit
Onbevooroordeeldheid en non-discriminatie
Multiperspectiviteit
Flexibiliteit
Kiezen voor dialoog en samenwerking
Leren van elkaar
2 Leerkrachtcompetentie:
Diversiteit waarnemen in de klas, op school en daarbuiten
Diversiteit op een positieve manier benaderen
Kinderen en jongeren begeleiden tot kwaliteitsvolle interactie met elkaar en met anderen
Diversiteit integreren in het totale onderwijsleerproces
Goed omgaan met de diversiteit van collega’s, ouders en externe partners
De eigen maatschappelijke verantwoordelijkheid zien en ernaar handelen
3 Schoolbeleid:
Omgaan met diversiteit als competentie bij alle leerlingen en leerkrachten van de school nastreven
Pedagogische en didactische voorwaarden invullen voor een effectievere diversiteitsaanpak op klas- en schoolniveau