Definitie

Creativiteit is het vermogen om vanzelfsprekende ideeën of gewoonten te doorbreken en nieuwe verbindingen te leggen.
Vb. Vroeger was dit gewoon een punt komma ;-)
Het is een belangrijke eigenschap die ons vaak kan helpen in het leven. Volgens Einstein is creativiteit zelfs veel belangrijker dan kennis, omdat ze kan leiden tot nieuwe ontdekkingen, die op hun beurt weer helpen om een probleem op te lossen of anders met een situatie om te gaan.
Creatief ben je met heel je wezen: met je verstand, je gevoel, je lichaam en in je relatie met andere mensen. Dit doet ons vermoeden dat er verschillende soorten creativiteit moeten bestaan en meer nog: dat je creativiteit vanuit verschillende kanalen kan voeden.

We onderscheiden vier soorten creativiteit die elk specifieke vaardigheden vragen.

1. Cognitieve creativiteit

Creatief denken vormt de basis van creatief gedrag. Je staat voor een probleem en je wil verandering brengen in een bepaalde situatie. Daarom ga je nieuwe mogelijkheden verzinnen.Bv. je wil je klasmuren opnieuw schilderen maar je krijgt geen geld van de directie
In dergelijke situatie begin je te denken, tot je een idee hebt waar je mee aan de slag kan gaan. Om deze ideeën te vinden heb je volgende vaardigheden nodig:

grondig waarnemen,
goede ideeën krijgen (divergent denken, origineel denken, herdefiniëren) en
ideeën goed kunnen gebruiken (selecteren, ordenen).

2. Emotionele creativiteit
Creativiteit heeft ook altijd te maken met hoe je omgaat met je eigen gevoelens en verlangens. Volgende vaardigheden heb je nodig als het over emotionele creativiteit gaat:

jezelf waarnemen,
zefvertrouwen (beginnen, doorzetten, tonen) en
discipline.

3. Sociale creativiteit

Vaak is het creatieve proces een groepsproces. Dit veronderstelt ook dat je in staat bent te functioneren in een groep. Welke vaardigheden heb je hiervoor nodig?

Interacties waarnemen (je eigen binnenkant kunnen waarnemen, de buitenkant van de ander kunnen waarnemen, de binnenkant van de ander kunnen waarnemen (interpreteren), de effecten kunnen waarnemen van gedragingen op jezelf, de ander of de groep),
assertiviteit (een zekere mate van non-conformisme, tolerantie, duidelijke communicatie, en
samenwerken (complementariteit, onderhandelen en conflicthantering).

4. Technische creativiteit
Creatief gedrag heeft ook een technische kant. Zo zijn de kleuters in staat om een bepaalde vorm aan de inhoud te geven. Welke technische vaardigheden komen hierbij kijken?

Technische mogelijkheden waarnemen,
technische oplossingen bedenken,
technische uitvoering

Klassieke ‘knutselwerkjes’ kunnen een mooi voorbeeld zijn van technische creativiteit. Vb. een paasstukje waarbij ik als kleuter leer kleven en knippen. Of samen een dansje inoefenen tot iedereen dezelfde bewegingen helemaal kan maken. Als het hierbij blijft, ben je niet echt muzisch bezig maar je hebt dus wel techniek nodig om iets vorm te geven.

Creativiteit in de kleuterklas: Voor de kleuterklaspraktijk is het belangrijk dat je op het niveau van creativiteit werkt op 2 niveaus:

zelf je creativiteit gebruiken bij het samenstellen en uitwerken van je aanbod
binnen de activiteiten waar mogelijk de kleuters stimuleren tot creatief gedrag

Van Der Straeten E. (2011). Muzisch werken. Onuitgegeven cursus voor 3 BAKO, Vorselaar: KHK.
Primaire bron definitie creativiteit:
De Braekeleer (2001). Actieve kunsteducatie. Een algemene methodiek. Leuven: Wisper.

Illustratie

Het materiaal moet ontdekkingen toelaten, motiverend werken en nieuwsgierigheid oproepen; materiaal dat de kinderen uitnodigt tot creatief denken.
Vb. een auto maken met groot materiaal. Een kartonnen doos wordt de koffer, een elastiek de veiligheidsgordel. Het komt erop aan om vindingrijk te zijn en in dat groot materiaal dingen te zien. Ga ook eens kijken bij het kunstaanbod. Kinderen zijn ontzettend aangetrokken tot hedengdaagse materialen.
… Wanneer je kinderen voor gaat tekenen en ze accepteren jouw voorstellen, dan is een einde gekomen aan de eigen creatieve ontwikkeling.
Decock E. (2011). Beeld en media: met een nieuwe bril, theorie in de praktijk. Onuitgegeven cursus voor 1 BAKO. Vorselaar: KHK.